1

ΠρὸBefore
δὲτῆςἑορτῆςfeastτοῦπάσχαPassover,εἰδὼςἸησοῦςὅτιἦλθεναὐτοῦὥραhour,ἵναμεταβῇHe may departἐκτοῦκόσμουworldτούτουπρὸςτὸνπατέρα,ἀγαπήσαςhaving lovedτοὺςἰδίους[his] ownτοὺςἐντῷκόσμῳworld,εἰςτέλος[the] endἠγάπησενHe lovedαὐτούς.

2

καὶ
δείπνουsupperγινομένου ,τοῦδιαβόλουdevilἤδηalreadyβεβληκότοςhaving putεἰςτὴνκαρδίανheartἵναπαραδοῖhe may betrayαὐτὸνἸούδαςJudas,Σίμωνος[son] of SimonἸσκαριώτουIscariot,

3

εἰδὼς
ὅτιπάνταἔδωκεναὐτῷπατὴρεἰςτὰςχεῖρας,hands,καὶὅτιἀπὸθεοῦἐξῆλθενκαὶπρὸςτὸνθεὸνὑπάγει,He is going,

4

ἐγείρεταιHe rises
ἐκτοῦδείπνουsupperκαὶτίθησινlays asideτὰἱμάτια,garments.καὶλαβὼνλέντιονa towel,διέζωσενHe girdedἑαυτόν.

5

εἶταAfter that,
βάλλειHe poursὕδωρwaterεἰςτὸννιπτῆραbasin,καὶἤρξατοHe beganνίπτεινto washτοὺςπόδαςfeetτῶνμαθητῶνκαὶἐκμάσσεινto wipe [them]τῷλεντίῳtowelἦνδιεζωσμένος.having girded himself.

6

Ἔρχεται
οὖνπρὸςΣίμωναSimonΠέτρον·Peter,λέγειαὐτῷκύριε,σύμουνίπτειςdo washτοὺςπόδας;feet?

7

ἀπεκρίθη
Ἰησοῦςκαὶεἶπεναὐτῷ·ἐγὼποιῶ,σὺοὐκοἶδαςἄρτι,presently;γνώσῃδὲμετὰταῦτα.

8

λέγει
αὐτῷΠέτρος·Peter,οὐμὴνίψῃςshall You washμουτοὺςπόδαςfeetεἰςτὸναἰῶνα.age.ἈπεκρίθηἸησοῦςαὐτῷ·ἐὰνμὴνίψωI shall washσε,οὐκἔχειςμέροςpartμετ᾽ἐμοῦ.Me.

9

λέγει
αὐτῷΣίμωνSimonΠέτρος·Peter,κύριε,μὴτοὺςπόδαςfeetμουμόνονonly,ἀλλὰκαὶτὰςχεῖραςhandsκαὶτὴνκεφαλήν.head.

10

Λέγει
αὐτῷἸησοῦς·λελουμένοςhaving bathed himselfοὐκἔχειχρείανneed,εἰμὴτοὺςπόδαςfeetνίψασθαι,to wash,ἀλλ᾽ἔστινκαθαρὸςcleanὅλος·wholly;καὶὑμεῖςκαθαροίcleanἐστεἀλλ᾽οὐχὶnotπάντες.

11

ᾔδει
γὰρτὸνπαραδιδόνταwas betrayingαὐτόν·διὰτοῦτοεἶπενὅτιοὐχὶNotπάντεςκαθαροίcleanἐστε.

12

ὍτεWhen
οὖνἔνιψενHe had washedτοὺςπόδαςfeetαὐτῶνκαὶἔλαβεντὰἱμάτιαgarmentsαὐτοῦκαὶἀνέπεσενhe reclinedπάλιν,again,εἶπεναὐτοῖς·γινώσκετετίπεποίηκαὑμῖν;

13

ὑμεῖς
φωνεῖτέcallμε·διδάσκαλοςTeacherκαὶκύριος,καὶκαλῶςrightlyλέγετε·εἰμὶγάρ.

14

εἰ
οὖνἐγὼἔνιψαwashedὑμῶντοὺςπόδαςfeet,κύριοςκαὶδιδάσκαλος,Teacher,καὶὑμεῖςὀφείλετεoughtἀλλήλωνof one anotherνίπτεινto washτοὺςπόδας·feet.

15

ὑπόδειγμαA pattern
γὰρἔδωκαὑμῖν,ἵνακαθὼςasἐγὼἐποίησαὑμῖνκαὶὑμεῖςποιῆτε.

16

ἀμὴνAmen,
ἀμὴνAmen,λέγωὑμῖν·οὐκἔστινδοῦλοςa servantμείζωντοῦκυρίουαὐτοῦοὐδὲnorἀπόστολοςa messengerμείζωντοῦπέμψαντοςhaving sentαὐτόν.

17

εἰ
ταῦταοἴδατε,μακάριοίblessedἐστεἐὰνποιῆτεαὐτά.

18

οὐ
περὶπάντωνὑμῶνλέγω·ἐγὼοἶδατίναςἐξελεξάμην·I chose,ἀλλ᾽ἵναγραφὴScriptureπληρωθῇ·may be fulfilled:τρώγωνeatingμουτὸνἄρτονbreadἐπῆρενlifted upἐπ᾽ἐμὲτὴνπτέρνανheelαὐτοῦ.

19

Ἀπ᾽
ἄρτιnowλέγωὑμῖνπρὸbeforeτοῦγενέσθαι,ἵναπιστεύσητεὅτανwhenγένηταιὅτιἐγώεἰμι.

20

ἀμὴνAmen,
ἀμὴνAmen,λέγωὑμῖν·λαμβάνωνἄνmaybeτιναπέμψω,I shall send,ἐμὲλαμβάνει·δὲἐμὲλαμβάνων,λαμβάνειτὸνπέμψαντάhaving sentμε.

21

Ταῦτα
εἰπὼνἸησοῦςἐταράχθηwas troubledτῷπνεύματικαὶἐμαρτύρησενHe testifiedκαὶεἶπεν·ἀμὴνAmen,ἀμὴνAmen,λέγωὑμῖνὅτιεἷςἐξὑμῶνπαραδώσειwill betrayμε.

22

ἔβλεπονWere looking
εἰςἀλλήλουςone anotherοἱμαθηταί,ἀπορούμενοιbeing uncertainπερὶτίνοςλέγει.

23

Ἦν
ἀνακείμενοςrecliningεἷςἐκτῶνμαθητῶναὐτοῦἐντῷκόλπῳbosomτοῦἸησοῦὃνἠγάπαwas lovingἸησοῦς·

24

νεύειMotions
οὖντούτῳΣίμωνSimonΠέτροςPeterπυθέσθαιto askτίςἂνmaybeεἴηπερὶοὗλέγει.

25

ἀναπεσὼνHaving leaned
οὖνἐκεῖνοςοὕτωςἐπὶτὸστῆθοςbreastτοῦἸησοῦλέγειαὐτῷ·κύριε,τίςἐστιν;

26

ἀποκρίνεται
Ἰησοῦς·ἐκεῖνόςἐστινἐγὼβάψωwill dipτὸψωμίονmorselκαὶδώσωαὐτῷ .βάψαςhaving dippedοὖντὸψωμίονmorsel,λαμβάνεικαὶδίδωσινἸούδᾳto Judas,Σίμωνος[son] of SimonἸσκαριώτου .Iscariot.

27

καὶ
μετὰτὸψωμίον,morsel,τότεthenεἰσῆλθενεἰςἐκεῖνονσατανᾶς.Satan.ΛέγειοὖναὐτῷἸησοῦς·ποιεῖς,ποίησοντάχιον.quickly.

28

τοῦτο
δὲοὐδεὶςἔγνωτῶνἀνακειμένωνrecliningπρὸςτίεἶπεναὐτῷ.

29

τινὲς
γὰρἐδόκουν,were thinking,ἐπεὶsinceτὸγλωσσόκομονmoney bagεἶχενἸούδας,Judas,ὅτιλέγειαὐτῷἸησοῦς·ἀγόρασονdo buyὧνχρείανneed [of]ἔχομενεἰςτὴνἑορτήν,feast,τοῖςπτωχοῖςpoorἵνατιδῷ.

30

λαβὼν
οὖντὸψωμίονmorsel,ἐκεῖνοςἐξῆλθενεὐθύςimmediately;ἦνδὲνύξ.night.

31

ὍτεWhen
οὖνἐξῆλθεν,λέγειἸησοῦς·νῦνNowἐδοξάσθηhas been glorifiedυἱὸςτοῦἀνθρώπου,καὶθεὸςἐδοξάσθηhas been glorifiedἐναὐτῷ,

32

εἰ
θεὸςἐδοξάσθηis glorifiedἐναὐτῷκαὶθεὸςδοξάσειwill glorifyαὐτὸνἐναὐτῷκαὶεὐθὺςimmediatelyδοξάσειwill glorifyαὐτόν.

33

τεκνία,Little children,
ἔτιyetμικρὸνa little whileμεθ᾽ὑμῶνεἰμι.ζητήσετέYou will seekμε,καὶκαθὼςasεἶποντοῖςἸουδαίοιςJewsὅτιὅπουWhereἐγὼὑπάγωgo,ὑμεῖςοὐδύνασθεἐλθεῖν,καὶὑμῖνλέγωἄρτι.now.

34

ἘντολὴνA commandment
καινὴνnewδίδωμιὑμῖνἵναἀγαπᾶτεyou may loveἀλλήλους,one another;καθὼςasἠγάπησαI have lovedὑμᾶςἵνακαὶὑμεῖςἀγαπᾶτεmay loveἀλλήλους.one another.

35

ἐν
τούτῳγνώσονταιπάντεςὅτιἐμοὶto Meμαθηταίἐστε,ἐὰνἀγάπηνloveἔχητεἐνἀλλήλοις.one another.

36

λέγει
αὐτῷΣίμωνSimonΠέτρος·Peter,κύριε,ποῦwhereὑπάγεις;go You?ἀπεκρίθηαὐτῷἸησοῦς·ὅπουWhereὑπάγωI go,οὐδύνασαίμοινῦνnowἀκολουθῆσαι·to follow;ἀκολουθήσειςyou will followδὲὕστερονafterward.

37

λέγει
αὐτῷΠέτρος·Peter,κύριε,διὰτίοὐδύναμαίσοιἀκολουθῆσαιto followἄρτι;presently?τὴνψυχήνlifeμουὑπὲρforσοῦθήσω.I will lay down.

38

ἀποκρίνεται
Ἰησοῦς·τὴνψυχήνlifeσουὑπὲρforἐμοῦMeθήσεις;will you lay down?ἀμὴνAmen,ἀμὴνAmen,λέγωσοι·οὐμὴἀλέκτωρ[the] roosterφωνήσῃmay crow,ἕωςuntilοὗἀρνήσῃyou will denyμετρίς.three times.