1

Καὶμετὰταῦταπεριεπάτειwas walkingὁἸησοῦςἐντῇΓαλιλαίᾳ·Galilee;οὐγὰρἤθελενἐντῇἸουδαίᾳJudeaπεριπατεῖν,to walk,ὅτιἐζήτουνwere seekingαὐτὸνοἱἸουδαῖοιJewsἀποκτεῖναι.to kill.

2

ἦνδὲἐγγὺςnearἡἑορτὴfeastτῶνἸουδαίωνJews,ἡσκηνοπηγία.of Booths.

3

εἶπονοὖνπρὸςαὐτὸνοἱἀδελφοὶαὐτοῦ·μετάβηθιdo departἐντεῦθενfrom hereκαὶὕπαγεdo goεἰςτὴνἸουδαίανJudea,ἵνακαὶοἱμαθηταίσουθεωρήσουσινwill seeσοῦτὰἔργαworksἃποιεῖς·

4

οὐδεὶςγάρτιἐνκρυπτῷsecretποιεῖκαὶζητεῖseeksαὐτὸςἐνπαρρησίᾳpublicεἶναι·εἰταῦταποιεῖς,φανέρωσονdo showσεαυτὸνYourselfτῷκόσμῳ.world.

5

οὐδὲNot evenγὰροἱἀδελφοὶαὐτοῦἐπίστευονεἰςαὐτόν.

6

ΛέγειοὖναὐτοῖςὁἸησοῦς·ὁκαιρὸςtimeὁἐμὸςof Meοὔπωnot yetπάρεστιν,is come,ὁδὲκαιρὸςthe timeὁὑμέτεροςof youπάντοτέalwaysἐστινἕτοιμος.ready.

7

οὐδύναταιὁκόσμοςworldμισεῖνto hateὑμᾶς,ἐμὲδὲμισεῖ,it hates,ὅτιἐγὼμαρτυρῶbear witnessπερὶαὐτοῦὅτιτὰἔργαworksαὐτοῦπονηράevilἐστιν.

8

ὑμεῖςἀνάβητεdo go upεἰςτὴνἑορτήνfeastἐγὼοὐκἀναβαίνωam going upεἰςτὴνἑορτὴνfeastταύτην,ὅτιὁἐμὸςMyκαιρὸςtimeοὔπωnot yetπεπλήρωται.has been fulfilled.

9

ταῦταδὲεἰπὼναὐτὸςἔμεινενHe remainedἐντῇΓαλιλαίᾳ.Galilee.

10

Ὡςδὲἀνέβησανhad gone upοἱἀδελφοὶαὐτοῦεἰςτὴνἑορτήν,feast,τότεthenκαὶαὐτὸςἀνέβηwent up,οὐφανερῶςopenly,ἀλλ᾽ὡςἐνκρυπτῷ.secret.

11

οἱοὖνἸουδαῖοιJewsἐζήτουνwere seekingαὐτὸνἐντῇἑορτῇfeastκαὶἔλεγον·ποῦWhereἐστινἐκεῖνος;

12

καὶγογγυσμὸςmurmuringπερὶαὐτοῦἦνπολὺςἐντοῖςὄχλοις.crowds.οἱμὲνindeedἔλεγονὅτιἀγαθόςGoodἐστιν,ἄλλοιOthersδὲἔλεγον·οὔ,ἀλλὰπλανᾷHe deceivesτὸνὄχλον.people.

13

οὐδεὶςμέντοιhoweverπαρρησίᾳpubliclyἐλάλειπερὶαὐτοῦδιὰτὸνφόβονfearτῶνἸουδαίων.Jews.

14

ἬδηNowδὲτῆςἑορτῆςfeastμεσούσηςbeing in the middle,ἀνέβηwent upἸησοῦςεἰςτὸἱερὸνtempleκαὶἐδίδασκεν.was teaching.

15

ἐθαύμαζονWere marvelingοὖνοἱἸουδαῖοιJews,λέγοντες·πῶςHowοὗτοςγράμματαwritingsοἶδενμὴμεμαθηκώς;having studied?

16

ἈπεκρίθηοὖναὐτοῖςὁἸησοῦςκαὶεἶπεν·ἡἐμὴMyδιδαχὴteachingοὐκἔστινἐμὴof Myself,ἀλλὰτοῦπέμψαντόςhaving sentμε·

17

ἐάντιςθέλῃτὸθέλημαwillαὐτοῦποιεῖν,γνώσεταιπερὶτῆςδιδαχῆςteaching,πότερονwhetherἐκτοῦθεοῦἐστινἢἐγὼἀπ᾽ἐμαυτοῦMyselfλαλῶ.

18

ὁἀφ᾽ἑαυτοῦλαλῶντὴνδόξανgloryτὴνἰδίαν[their] ownζητεῖ·seeks;ὁδὲζητῶνseekingτὴνδόξανgloryτοῦπέμψαντοςhaving sentαὐτόν,οὗτοςἀληθήςtrueἐστιν,καὶἀδικίαunrighteousnessἐναὐτῷοὐκἔστιν.

19

οὐΜωϋσῆςMosesδέδωκενὑμῖντὸννόμον;law,καὶοὐδεὶςἐξὑμῶνποιεῖτὸννόμον·law?τίμεζητεῖτεdo you seekἀποκτεῖναι;to kill?

20

ἀπεκρίθηὁὄχλοςcrowd,δαιμόνιονA demonἔχεις·τίςσεζητεῖseeksἀποκτεῖναι;to kill?

21

ἈπεκρίθηἸησοῦςκαὶεἶπεναὐτοῖς·ἓνἔργονworkἐποίησα,καὶπάντεςθαυμάζετε.you marvel.

22

διὰτοῦτοΜωϋσῆςMosesδέδωκενὑμῖντὴνπεριτομήν,circumcision —οὐχὅτιἐκτοῦΜωϋσέωςMosesἐστὶνἀλλ᾽ἐκτῶνπατέρων,καὶἐνσαββάτῳSabbathπεριτέμνετεyou circumciseἄνθρωπον.

23

εἰπεριτομὴνcircumcisionλαμβάνειἄνθρωποςἐνσαββάτῳSabbathἵναμὴλυθῇshall be brokenὁνόμοςlawΜωϋσέως,of Moses,ἐμοὶχολᾶτεare you angryὅτιὅλονentirelyἄνθρωπονὑγιῆsoundἐποίησαἐνσαββάτῳ;[the] Sabbath?

24

μὴκρίνετεdo judgeκατ᾽ὄψιν,appearance,ἀλλὰτὴνδικαίανrighteousκρίσινjudgmentκρίνετε .do judge.

25

ἔλεγονοὖντινεςἐκτῶνἹεροσολυμιτῶν·of Jerusalem,οὐχοὗτόςἐστινὃνζητοῦσινthey seekἀποκτεῖναι;to kill?

26

καὶἴδεbehold,παρρησίᾳpubliclyλαλεῖ,καὶοὐδὲναὐτῷλέγουσιν.μήποτεotherwiseἀληθῶςTrulyἔγνωσανοἱἄρχοντεςrulersὅτιοὗτόςἐστινὁχριστός;

27

ἀλλὰτοῦτονοἴδαμενπόθενfrom whereἐστίν·ὁδὲχριστὸςὅτανwheneverἔρχηται,οὐδεὶςγινώσκειπόθενfrom whereἐστίν.

28

ἜκραξενCried outοὖνἐντῷἱερῷtempleδιδάσκωνteachingὁἸησοῦςκαὶλέγων·κἀμὲMeοἴδατεκαὶοἴδατεπόθενfrom whereεἰμί·καὶἀπ᾽ἐμαυτοῦMyselfοὐκἐλήλυθα,ἀλλ᾽ἔστινἀληθινὸςtrueὁπέμψαςhaving sentμεὃνὑμεῖςοὐκοἴδατε·

29

ἐγὼοἶδααὐτόν,ὅτιπαρ᾽fromαὐτοῦεἰμι,κἀκεῖνόςand Heμεἀπέστειλεν.sent.

30

ἐζήτουνThey were seekingοὖναὐτὸνπιάσαι,to take,καὶοὐδεὶςἐπέβαλενlaidἐπ᾽αὐτὸντὴνχεῖρα,hand,ὅτιοὔπωnot yetἐληλύθειἡὥραhourαὐτοῦ.

31

ἐκτοῦὄχλουcrowdδὲπολλοὶἐπίστευσανεἰςαὐτὸνκαὶἔλεγονὁχριστὸςὅτανWhenἔλθῃ,μὴπλείοναmoreσημεῖαsignsποιήσειὧνοὗτοςἐποίησεν;

32

ἤκουσανοἱΦαρισαῖοιPhariseesτοῦὄχλουcrowdγογγύζοντοςmurmuringπερὶαὐτοῦταῦτα,καὶἀπέστειλανsentοἱἀρχιερεῖςchief priestsκαὶοἱΦαρισαῖοιPhariseesὑπηρέταςofficers,ἵναπιάσωσινthey may seizeαὐτόν.

33

ΕἶπενοὖνὁἸησοῦς·ἔτιYetχρόνονtimeμικρὸνa littleμεθ᾽ὑμῶνεἰμικαὶὑπάγωI goπρὸςτὸνπέμψαντάhaving sentμε.

34

ζητήσετέYou will seekμεκαὶοὐχεὑρήσετέwill findμε,καὶὅπουwhereεἰμὶἐγὼὑμεῖςοὐδύνασθεἐλθεῖν.

35

εἶπονοὖνοἱἸουδαῖοιJewsπρὸςἑαυτούς·ποῦWhereοὗτοςμέλλειis aboutπορεύεσθαιto goὅτιἡμεῖςοὐχεὑρήσομενwill findαὐτόν;μὴεἰςτὴνδιασπορὰνDispersionτῶνἙλλήνωνGreeksμέλλειis He aboutπορεύεσθαιto goκαὶδιδάσκεινto teachτοὺςἝλληνας;Greeks?

36

τίςἐστινὁλόγοςοὗτοςὃνεἶπεν·ζητήσετέYou will seekμεκαὶοὐχεὑρήσετέwill findμε,καὶὅπουWhereεἰμὶἐγὼὑμεῖςοὐδύνασθεἐλθεῖν;

37

Ἐνδὲτῇἐσχάτῃlastἡμέρᾳτῇμεγάλῃτῆςἑορτῆςfeast,εἱστήκειhad stoodὁἸησοῦςκαὶἔκραξενcried out,λέγων·ἐάντιςδιψᾷ,shall thirst,ἐρχέσθωπρόςμεκαὶπινέτω.should drink.

38

ὁπιστεύωνεἰςἐμέ,καθὼςasεἶπενἡγραφή,Scripture:ποταμοὶRiversἐκτῆςκοιλίαςbellyαὐτοῦῥεύσουσινwill flowὕδατοςof waterζῶντος.living.

39

τοῦτοδὲεἶπενπερὶτοῦπνεύματοςὃἔμελλονwere aboutλαμβάνεινοἱπιστεύσαντεςεἰςαὐτόν·οὔπωnot yet [given]γὰρἦνπνεῦμαὅτιἸησοῦςοὐδέπωnot yetἐδοξάσθη.was glorified.

40

ἐκτοῦὄχλουcrowdοὖνἀκούσαντεςτῶνλόγωντούτωνἔλεγονοὗτόςἐστινἀληθῶςtrulyὁπροφήτης.Prophet.

41

ἄλλοιOthersἔλεγον·οὗτόςἐστινὁχριστός·οἱδὲἔλεγον·μὴγὰρἐκτῆςΓαλιλαίαςGalileeὁχριστὸςἔρχεται;

42

οὐχἡγραφὴScriptureεἶπενὅτιἐκτοῦσπέρματοςseedΔαυὶδof DavidκαὶἀπὸΒηθλέεμBethlehem,τῆςκώμηςvillageὅπουwhereἦνΔαυὶδDavid,ἔρχεταιὁχριστός

43

ΣχίσμαA divisionοὖνἐγένετοἐντῷὄχλῳcrowdδι᾽αὐτόν.

44

τινὲςδὲἤθελονἐξαὐτῶνπιάσαιto seizeαὐτόν,ἀλλ᾽οὐδεὶςἐπέβαλενlaidἐπ᾽αὐτὸντὰςχεῖρας.hands.

45

Ἦλθονοὖνοἱὑπηρέταιofficersπρὸςτοὺςἀρχιερεῖςchief priestsκαὶΦαρισαίους,Pharisees,καὶεἶποναὐτοῖςἐκεῖνοι·διὰτίοὐκἠγάγετεdid you bringαὐτόν;

46

ἀπεκρίθησανοἱὑπηρέται·officers,οὐδέποτεNeverἐλάλησενοὕτωςἄνθρωπος

47

ἀπεκρίθησανοὖναὐτοῖςοἱΦαρισαῖοι·Pharisees,μὴκαὶὑμεῖςπεπλάνησθε;have been deceived?

48

μήτιςἐκτῶνἀρχόντωνrulersἐπίστευσενεἰςαὐτὸνἢἐκτῶνΦαρισαίων;Pharisees?

49

ἀλλ᾽ὁὄχλοςcrowdοὗτοςὁμὴγινώσκωντὸννόμονlaw,ἐπάρατοίcursedεἰσιν.

50

λέγειΝικόδημοςNicodemusπρὸςαὐτούς,ὁἐλθὼνπρὸςαὐτὸντὸπρότερον ,formerεἷςὢνἐξαὐτῶν·

51

μὴὁνόμοςlawἡμῶνκρίνειdoes judgeτὸνἄνθρωπονἐὰνμὴἀκούσῃπρῶτονfirstπαρ᾽fromαὐτοῦκαὶγνῷτίποιεῖ;

52

ἀπεκρίθησανκαὶεἶπαναὐτῷ·μὴκαὶσὺἐκτῆςΓαλιλαίαςGalileeεἶ;ἐραύνησονdo searchκαὶἴδεὅτιἐκτῆςΓαλιλαίαςGalileeπροφήτηςa prophetοὐκἐγείρεται .is raised.”

53

[ Καὶἐπορεύθησανthey wentἕκαστοςeachεἰςτὸνοἶκονhomeαὐτοῦ,