1

ἸησοῦςδὲἐπορεύθηwentεἰςτὸὄροςMountτῶνἐλαιῶν.of Olives.

2

ὄρθρουEarly in the morningδὲπάλινagainπαρεγένετοHe cameεἰςτὸἱερὸνtemple,καὶπᾶςὁλαὸςpeopleἤρχετοπρὸςαὐτόν,καὶκαθίσαςhaving sat down,ἐδίδασκενHe was teachingαὐτούς.

3

ἄγουσινBringδὲοἱγραμματεῖςscribesκαὶοἱΦαρισαῖοιPhariseesγυναῖκαἐπὶμοιχείᾳadulteryκατειλημμένηνhaving been caught,καὶστήσαντεςhaving setαὐτὴνἐνμέσῳ[the] midst,

4

λέγουσιναὐτῷδιδάσκαλε,Teacher,αὕτηἡγυνὴκατείληπταιhas been caughtἐπ᾽αὐτοφώρῳ[the] very act,μοιχευομένη·committing adultery.

5

ἐνδὲτῷνόμῳlaw,ἡμῖνΜωϋσῆςMosesἐνετείλατοcommandedτὰςτοιαύταςsuchλιθάζειν .to stone.σὺοὖντίλέγεις;

6

τοῦτοδὲἔλεγονπειράζοντεςtestingαὐτόν,ἵναἔχωσινκατηγορεῖνto accuseαὐτοῦ.ὁδὲἸησοῦςκάτωdownκύψαςhaving stooped,τῷδακτύλῳwith [His] fingerκατέγραφενhe was delineatingεἰςτὴνγῆν.

7

ὡςδὲἐπέμενονthey were continuingἐρωτῶντεςaskingαὐτόν,ἀνέκυψενhe stood upκαὶεἶπεναὐτοῖς ·ὁἀναμάρτητοςsinlessὑμῶνπρῶτος[the] firstἐπ᾽αὐτὴνβαλέτωhe should castλίθον.stone.

8

καὶπάλινagainκατακύψαςbeing stooped low,ἔγραφενεἰςτὴνγῆν.

9

οἱδὲἀκούσαντεςἐξήρχοντοεἷςκαθεἷςἀρξάμενοιhaving begunἀπὸτῶνπρεσβυτέρωνelder ones,καὶκατελείφθηHe was leftμόνοςalone,καὶἡγυνὴἐνμέσῳ[the] midstοὖσα .

10

ἀνακύψαςHaving lifted upδὲὁἸησοῦςεἶπεναὐτῇ·γύναιποῦwhereεἰσιν;οὐδείςσεκατέκρινεν;has condemned?

11

ἡδὲεἶπεν·οὐδείς,κύριε.εἶπενδὲὁἸησοῦς·οὐδὲNeitherἐγώσεκατακρίνω ·do condemn;πορεύου,do go,καὶἀπὸτοῦνῦνnow [on]μηκέτιno moreἁμάρτανε.do sin.

12

ΠάλινAgainοὖναὐτοῖςἐλάλησενὁἸησοῦςλέγων·ἐγώεἰμιτὸφῶςlightτοῦκόσμου.world;ὁἀκολουθῶνfollowingἐμοὶοὐμὴπεριπατήσῃmay walkἐντῇσκοτίᾳdarkness,ἀλλ᾽ἕξειτὸφῶςlightτῆςζωῆς. ]of life.

13

ΕἶπονοὖναὐτῷοἱΦαρισαῖοι·Pharisees,σὺπερὶσεαυτοῦYourselfμαρτυρεῖς·are bearing witness;ἡμαρτυρίαtestimonyσουοὐκἔστινἀληθής.true.

14

ἈπεκρίθηἸησοῦςκαὶεἶπεναὐτοῖς·κἂνEven ifἐγὼμαρτυρῶshall be bearing witnessπερὶἐμαυτοῦ,Myself,ἀληθήςtrueἐστινἡμαρτυρίαtestimonyμου,ὅτιοἶδαπόθενfrom whereἦλθονκαὶποῦwhereὑπάγω·I am going.ὑμεῖςδὲοὐκοἴδατεπόθενfrom whereἔρχομαιἢποῦwhereὑπάγω.I am going.

15

ὑμεῖςκατὰτὴνσάρκαfleshκρίνετε,judge;ἐγὼοὐκρίνωam judgingοὐδένα.

16

καὶἐὰνκρίνωshall judgeδὲἐγώ,ἡκρίσιςjudgmentἡἐμὴMyἀληθινήtrueἐστιν,ὅτιμόνοςaloneοὐκεἰμί,ἀλλ᾽ἐγὼκαὶὁπέμψαςhaving sentμεπατήρ.

17

καὶἐντῷνόμῳlawδὲτῷὑμετέρῳof youγέγραπταιὅτιδύοof twoἀνθρώπωνἡμαρτυρίαtestimonyἀληθήςtrueἐστιν.

18

ἐγώεἰμιὁμαρτυρῶνbearing witnessπερὶἐμαυτοῦ,Myself,καὶμαρτυρεῖbears witnessπερὶἐμοῦMeὁπέμψαςhaving sentμεπατήρ.

19

ἔλεγονοὖναὐτῷ·ποῦWhereἐστινὁπατήρσου;ἈπεκρίθηἸησοῦς·οὔτεNeitherἐμὲοἴδατεοὔτεnorτὸνπατέραμου.εἰἐμὲᾔδειτεκαὶτὸνπατέραμουἂνthen wouldᾔδειτε

20

ταῦτατὰῥήματαdeclarationsἐλάλησενἐντῷγαζοφυλακίῳtreasury,διδάσκωνteachingἐντῷἱερῷ,temple;καὶοὐδεὶςἐπίασενseizedαὐτόν,ὅτιοὔπωnot yetἐληλύθειἡὥραhourαὐτοῦ.

21

Εἶπενοὖνπάλινagainαὐτοῖςἐγὼὑπάγω,am going awayκαὶζητήσετέyou will seekμεκαὶἐντῇἁμαρτίᾳsinὑμῶνἀποθανεῖσθε·you will die;ὅπουwhereἐγὼὑπάγωgo,ὑμεῖςοὐδύνασθεἐλθεῖν.

22

ἔλεγονοὖνοἱἸουδαῖοι·Jews,μήτιnot anyἀποκτενεῖwill He killἑαυτόν,ὅτιλέγει·ὅπουWhereἐγὼὑπάγωgo,ὑμεῖςοὐδύνασθεἐλθεῖν;

23

καὶἔλεγεναὐτοῖς·ὑμεῖςἐκτῶνκάτωbelowἐστέ,ἐγὼἐκτῶνἄνωaboveεἰμί·ὑμεῖςἐκτούτουτοῦκόσμουworldἐστέ,ἐγὼοὐκεἰμὶἐκτοῦκόσμουworldτούτου.

24

εἶπονοὖνὑμῖνὅτιἀποθανεῖσθεyou will dieἐνταῖςἁμαρτίαιςsinsὑμῶν·ἐὰνγὰρμὴπιστεύσητεὅτιἐγώεἰμι,ἀποθανεῖσθεyou will dieἐνταῖςἁμαρτίαιςsinsὑμῶν.

25

ἔλεγονοὖναὐτῷ·σὺτίςεἶ;εἶπεναὐτοῖςὁἸησοῦς·τὴνἀρχὴνbeginningὅτικαὶλαλῶὑμῖν.

26

πολλὰἔχωπερὶὑμῶνλαλεῖνκαὶκρίνειν·to judge;ἀλλ᾽ὁπέμψαςhaving sentμεἀληθήςtrueἐστιν,κἀγὼand Iἃἤκουσαπαρ᾽fromαὐτοῦ,ταῦταλαλῶεἰςτὸνκόσμον.world.

27

οὐκἔγνωσανὅτιτὸνπατέρααὐτοῖςἔλεγεν.

28

εἶπενοὖναὐτοῖςὁἸησοῦς·ὅτανWhenὑψώσητεyou may have lifted upτὸνυἱὸντοῦἀνθρώπου,τότεthenγνώσεσθεὅτιἐγώεἰμι,καὶἀπ᾽ἐμαυτοῦMyselfποιῶοὐδέν,ἀλλὰκαθὼςasἐδίδαξένtaughtμεὁπατὴρταῦταλαλῶ.

29

καὶὁπέμψαςhaving sentμεμετ᾽ἐμοῦMeἐστιν·οὐκἀφῆκένHe has leftμεμόνονalone,ὅτιἐγὼτὰἀρεστὰpleasingαὐτῷποιῶπάντοτε.always.

30

ταῦτααὐτοῦλαλοῦντοςπολλοὶἐπίστευσανεἰςαὐτόν.

31

ἜλεγενοὖνὁἸησοῦςπρὸςτοὺςπεπιστευκόταςαὐτῷἸουδαίους·Jews,ἐὰνὑμεῖςμείνητεshall abideἐντῷλόγῳτῷἐμῷ,My,ἀληθῶςtrulyμαθηταίμούἐστε,

32

καὶγνώσεσθετὴνἀλήθειαν,truth,καὶἡἀλήθειαtruthἐλευθερώσειwill set freeὑμᾶς.

33

ἀπεκρίθησανπρὸςαὐτόν ·σπέρμαSeedἈβραάμof Abrahamἐσμενκαὶοὐδενὶδεδουλεύκαμενhave we been under bondageπώποτε·ever.πῶςHowσὺλέγειςὅτιἐλεύθεροιFreeγενήσεσθε;

34

ἀπεκρίθηαὐτοῖςὁἸησοῦς·ἀμὴνAmen,ἀμὴνAmen,λέγωὑμῖνὅτιπᾶςὁποιῶντὴνἁμαρτίαν,sin,δοῦλόςa slaveἐστιντῆςἁμαρτίας.sin.

35

ὁδὲδοῦλοςthe slaveοὐμένειabidesἐντῇοἰκίᾳhouseεἰςτὸναἰῶνα·age;ὁυἱὸςμένειabidesεἰςτὸναἰῶνα.age.

36

ἐὰνοὖνὁυἱὸςὑμᾶςἐλευθερώσῃ,shall set free,ὄντωςindeedἐλεύθεροιfreeἔσεσθε.

37

οἶδαὅτισπέρμαseedἈβραάμof Abrahamἐστε·ἀλλὰζητεῖτέyou seekμεἀποκτεῖναι,to kill,ὅτιὁλόγοςὁἐμὸςof Meοὐχωρεῖreceives a placeἐνὑμῖν.

38

ἃἐγὼἑώρακαhave seenπαρὰwithτῷπατρὶλαλῶ·καὶὑμεῖςοὖνἃἠκούσατεπαρὰfromτοῦπατρὸςποιεῖτε.

39

Ἀπεκρίθησανκαὶεἶπαναὐτῷ·ὁπατὴρἡμῶνἈβραάμAbrahamἐστιν.λέγειαὐτοῖςὁἸησοῦς·εἰτέκναchildrenτοῦἈβραάμof Abrahamἐστε ,τὰἔργαworksτοῦἈβραὰμof Abrahamἐποιεῖτε

40

νῦνnowδὲζητεῖτέyou seekμεἀποκτεῖναι,to kill,ἄνθρωπονὃςτὴνἀλήθειανtruthὑμῖνλελάληκαἣνἤκουσαπαρὰfromτοῦθεοῦ·τοῦτοἈβραὰμAbrahamοὐκἐποίησεν.

41

ὑμεῖςποιεῖτετὰἔργαworksτοῦπατρὸςὑμῶν.εἶπανοὖναὐτῷ·ἡμεῖςἐκπορνείαςsexual immoralityοὐγεγεννήμεθα ·have been born;ἕναπατέραἔχομεντὸνθεόν.

42

ΕἶπεναὐτοῖςὁἸησοῦς·εἰὁθεὸςπατὴρὑμῶνἦν,ἠγαπᾶτεyou were lovingἂνthen wouldἐμέ·ἐγὼγὰρἐκτοῦθεοῦἐξῆλθονκαὶἥκω.am here;οὐδὲnot evenγὰρἀπ᾽ἐμαυτοῦMyselfἐλήλυθα,ἀλλ᾽ἐκεῖνόςμεἀπέστειλεν.sent.

43

διὰτίτὴνλαλιὰνspeechτὴνἐμὴνMyοὐγινώσκετε;ὅτιοὐδύνασθεἀκούειντὸνλόγοντὸνἐμόν.My.

44

ὑμεῖςἐκτοῦπατρὸςτοῦδιαβόλουdevilἐστὲκαὶτὰςἐπιθυμίαςdesiresτοῦπατρὸςὑμῶνθέλετεποιεῖν.ἐκεῖνοςἀνθρωποκτόνοςa murdererἦνἀπ᾽ἀρχῆς[the] beginning,καὶἐντῇἀληθείᾳtruthοὐκἔστηκεν,it has stood,ὅτιοὐκἔστινἀλήθειαtruthἐναὐτῷ.ὅτανWheneverλαλῇτὸψεῦδος,falsehood,ἐκτῶνἰδίων[his] ownλαλεῖ,ὅτιψεύστηςa liarἐστὶνκαὶὁπατὴραὐτοῦ.

45

ἐγὼδὲὅτιτὴνἀλήθειανtruthλέγω,οὐπιστεύετέμοι.

46

τίςἐξὑμῶνἐλέγχειconvictsμεπερὶἁμαρτίας;sin?εἰἀλήθειαν[the] truthλέγω,διὰτίὑμεῖςοὐπιστεύετέμοι;

47

ὁὢνἐκτοῦθεοῦτὰῥήματαdeclarationsτοῦθεοῦἀκούει·διὰτοῦτοὑμεῖςοὐκἀκούετε,ὅτιἐκτοῦθεοῦοὐκἐστέ.

48

ἈπεκρίθησανοἱἸουδαῖοιJewsκαὶεἶπαναὐτῷ·οὐκαλῶςrightlyλέγομενἡμεῖςὅτιΣαμαρίτηςa Samaritanεἶσὺκαὶδαιμόνιονa demonἔχεις;

49

ἈπεκρίθηἸησοῦς·ἐγὼδαιμόνιονa demonοὐκἔχω,ἀλλὰτιμῶI honorτὸνπατέραμου,καὶὑμεῖςἀτιμάζετέdishonorμε.

50

ἐγὼδὲοὐζητῶseekτὴνδόξανgloryμου·ἔστινὁζητῶνseeking [it]καὶκρίνων.judging.

51

ἈμὴνAmen,ἀμὴνAmen,λέγωὑμῖν·ἐάντιςτὸνἐμὸνMyλόγοντηρήσῃ,shall keep,θάνατονdeathοὐμὴθεωρήσῃshall he see,εἰςτὸναἰῶνα.age.

52

ΕἶπονοὖναὐτῷοἱἸουδαῖοι·Jews,νῦνNowἐγνώκαμενὅτιδαιμόνιονa demonἔχεις.ἈβραὰμAbrahamἀπέθανενdied,καὶοἱπροφῆται,prophets,καὶσὺλέγεις·ἐάντιςτὸνλόγονμουτηρήσῃ,shall keep,οὐμὴγεύσηταιshall he tasteθανάτουof death,εἰςτὸναἰῶνα.age.

53

μὴσὺμείζωνεἶτοῦπατρὸςἡμῶνἈβραάμ,Abraham,ὅστιςwhoἀπέθανεν;died?καὶοἱπροφῆταιprophetsἀπέθανον.died!τίνασεαυτὸνyourselfποιεῖς;

54

ἈπεκρίθηἸησοῦς·ἐὰνἐγὼδοξάσωshall glorifyἐμαυτόν,Myself,ἡδόξαgloryμουοὐδένἐστιν·ἔστινὁπατήρμουὁδοξάζωνis glorifyingμεὃνὑμεῖςλέγετεὅτιθεὸςἡμῶνἐστιν,

55

καὶοὐκἐγνώκατεαὐτόν,ἐγὼδὲοἶδααὐτόν.κἂνAnd ifεἴπωὅτιοὐκοἶδααὐτόν,ἔσομαιὅμοιοςlikeὑμῖνψεύστης·a liar.ἀλλ᾽οἶδααὐτὸνκαὶτὸνλόγοναὐτοῦτηρῶ.I keep.

56

ἈβραὰμAbrahamὁπατὴρὑμῶνἠγαλλιάσατοrejoicedἵναἴδῃτὴνἡμέραντὴνἐμὴνMy,καὶεἶδενκαὶἐχάρη.rejoiced.

57

εἶπονοὖνοἱἸουδαῖοιJewsπρὸςαὐτόν·πεντήκονταFiftyἔτηyears [old]οὔπωnot yetἔχεις,καὶἈβραὰμAbrahamἑώρακας;You have seen?

58

ΕἶπεναὐτοῖςἸησοῦς·ἀμὴνAmen,ἀμὴνAmen,λέγωὑμῖν·πρὶνbeforeἈβραὰμAbrahamγενέσθαιἐγὼεἰμί.

59

ἦρανThey took upοὖνλίθουςstones,ἵναἐπ᾽αὐτόν.Ἰησοῦςδὲἐκρύβηhid Himself,καὶἐξῆλθενἐκτοῦἱεροῦtemple.