1

ἬγγιζενWas drawing nearδὲἡἑορτὴFeastτῶνἀζύμωνof Unleavened [Bread],ἡλεγομένηπάσχα,Passover.

2

καὶἐζήτουνwere seekingοἱἀρχιερεῖςchief priestsκαὶοἱγραμματεῖςscribesτὸπῶςhowἀνέλωσινthey may put to deathαὐτόν·ἐφοβοῦντοthey were afraidγὰρτὸνλαόν.people.

3

εἰσῆλθενδὲσατανᾶςSatanεἰςἸούδανJudas,τὸνκαλούμενονis being calledἸσκαριώτηνIscariot,ὄνταἐκτοῦἀριθμοῦnumberτῶνδώδεκα.Twelve.

4

καὶἀπελθὼνhaving gone away,συνελάλησενhe spoke withτοῖςἀρχιερεῦσινchief priestsκαὶστρατηγοῖςcaptains,τὸπῶςhowαὐτοῖςπαραδῷhe may betrayαὐτόν

5

καὶἐχάρησανthey rejoicedκαὶσυνέθεντοagreedαὐτῷἀργύριονmoneyδοῦναι.

6

καὶἐξωμολόγησενhe promised,καὶἐζήτειwas seekingεὐκαιρίανopportunityτοῦπαραδοῦναιto betrayαὐτὸνἄτερapart fromὄχλου[a] crowdαὐτοῖς

7

Ἦλθενδὲἡἡμέρατῶνἀζύμωνof Unleavened [Bread]ἐνᾗἔδειit was necessary forθύεσθαιto be sacrificedτὸπάσχα.Passover lamb.

8

καὶἀπέστειλενHe sentΠέτρονPeterκαὶἸωάννηνJohn,εἰπών·πορευθέντεςHaving gone,ἑτοιμάσατεdo prepareἡμῖντὸπάσχαPassover,ἵναφάγωμεν.we may eat [it].

9

οἱδὲεἶπαναὐτῷ·ποῦWhereθέλειςἑτοιμάσωμεν ;we may prepare?

10

ὁδὲεἶπεναὐτοῖς·ἰδοὺεἰσελθόντωνὑμῶνεἰςτὴνπόλινcity,συναντήσειwill meetὑμῖνἄνθρωποςκεράμιονa pitcherὕδατοςof waterβαστάζων.carrying;ἀκολουθήσατεdo followαὐτῷεἰςτὴνοἰκίανhouseεἰςἣνεἰσπορεύεται·he enters;

11

καὶἐρεῖτετῷοἰκοδεσπότῃmasterτῆςοἰκίας·house,λέγεισοιὁδιδάσκαλος·Teacher,ποῦWhereἐστιντὸκατάλυμαguest room,ὅπουwhereτὸπάσχαPassoverμετὰτῶνμαθητῶνμουφάγω;I may eat?

12

κἀκεῖνοςAnd heὑμῖνδείξειwill showἀνάγαιονan upper roomμέγαἐστρωμένον·furnished;ἐκεῖthereἑτοιμάσατε.do prepare.

13

ἀπελθόντεςHaving goneδὲεὗρονthey found [it]καθὼςasεἰρήκειαὐτοῖς,καὶἡτοίμασανthey preparedτὸπάσχα.Passover.

14

καὶὅτεwhenἐγένετοἡὥρα,hour,ἀνέπεσενHe reclined,καὶοἱἀπόστολοιapostlesσὺνwithαὐτῷ.

15

καὶεἶπενπρὸςαὐτούς·ἐπιθυμίᾳWith desireἐπεθύμησαI have desiredτοῦτοτὸπάσχαPassoverφαγεῖνto eatμεθ᾽ὑμῶνπρὸbeforeτοῦμεπαθεῖν·suffering.

16

λέγωγὰρὑμῖνὅτιοὐμὴφάγωshall I eatαὐτὸἕωςuntilὅτουwhenπληρωθῇit may be fulfilledἐντῇβασιλείᾳkingdomτοῦθεοῦ.

17

καὶδεξάμενοςhaving receivedποτήριον[the] cup,εὐχαριστήσαςhaving given thanks,εἶπεν·λάβετετοῦτοκαὶδιαμερίσατεdo divide [it]εἰςἑαυτούς ·

18

λέγωγὰρὑμῖν·ὅτιοὐμὴπίωshall I drinkἀπὸτοῦνῦνnowἀπὸτοῦγενήματοςfruitτῆςἀμπέλουvine,ἕωςuntilοὗἡβασιλείαkingdomτοῦθεοῦἔλθῃ.

19

Καὶλαβὼνἄρτον[the] bread,εὐχαριστήσαςhaving given thanks,ἔκλασενHe broke [it]καὶἔδωκεναὐτοῖςλέγων·τοῦτόἐστιντὸσῶμάbodyμουτὸὑπὲρforὑμῶνδιδόμενον·τοῦτοποιεῖτεεἰςτὴνἐμὴνof Meἀνάμνησιν.remembrance,

20

καὶτὸποτήριονcupὡσαύτωςlikewiseμετὰτὸδειπνῆσαιeatingλέγων·τοῦτοτὸποτήριονcup [is]ἡκαινὴnewδιαθήκηcovenantἐντῷαἵματίbloodμουτὸὑπὲρforὑμῶνἐκχυννόμενον.is being poured out.

21

πλὴνBut,ἰδοὺἡχεὶρhandτοῦπαραδιδόντοςbetrayingμεμετ᾽ἐμοῦMeἐπὶτῆςτραπέζης.table.

22

ὅτιὁυἱὸςμὲνindeedτοῦἀνθρώπουκατὰτὸὡρισμένονdeterminedπορεύεταιgoes,πλὴνbutοὐαὶwoeτῷἀνθρώπῳἐκείνῳδι᾽οὗπαραδίδοται.He is betrayed.

23

καὶαὐτοὶἤρξαντοbeganσυζητεῖνto questionπρὸςἑαυτοὺςτὸτίςἄραthenεἴηἐξαὐτῶνὁτοῦτομέλλωνis aboutπράσσειν.to do.

24

Ἐγένετοδὲκαὶφιλονεικίαa disputeἐναὐτοῖς,τὸτίςαὐτῶνδοκεῖis thoughtεἶναιμείζων.

25

ὁδὲεἶπεναὐτοῖς·οἱβασιλεῖςkingsτῶνἐθνῶνGentilesκυριεύουσινrule overαὐτῶν,καὶοἱἐξουσιάζοντεςexercising authority overαὐτῶνεὐεργέταιbenefactorsκαλοῦνται.are called.

26

ὑμεῖςδὲοὐχοὕτως,ἀλλ᾽ὁμείζωνἐνὑμῖνγινέσθωὡςὁνεώτερος,younger;καὶὁἡγούμενοςleading,ὡςὁδιακονῶν.serving.

27

τίςγὰρμείζων,ὁἀνακείμενοςrecliningἢὁδιακονῶν;serving?οὐχὶ[Is] notὁἀνακείμενος;reclining?ἐγὼδὲἐνμέσῳ[the] midstὑμῶνεἰμιὡςὁδιακονῶν.serving.

28

ὑμεῖςδέἐστεοἱδιαμεμενηκότεςhaving remainedμετ᾽ἐμοῦMeἐντοῖςπειρασμοῖςtrialsμου.

29

κἀγὼAnd Iδιατίθεμαιappointὑμῖνκαθὼςasδιέθετόappointedμοιὁπατήρμουβασιλείαν,a kingdom,

30

ἵναἔσθητεyou may eatκαὶπίνητεmay drinkἐπὶτῆςτραπέζηςtableμουἐντῇβασιλείᾳkingdomμουκαὶκαθήσεσθεwill sitἐπὶθρόνωνthrones,τὰςδώδεκαtwelveφυλὰςtribesκρίνοντεςjudgingτοῦἸσραήλ.of Israel.

31

ΣίμωνSimon,Σίμων,Simon,ἰδοὺὁσατανᾶςSatanἐξῃτήσατοdemanded to haveὑμᾶςτοῦσινιάσαιto siftὡςτὸνσῖτον.wheat;

32

ἐγὼδὲἐδεήθηνbeggedπερὶσοῦἵναμὴἐκλίπῃmay failἡπίστιςσου.καὶσύποτεwhenἐπιστρέψαςyou have turned back,στήρισονdo strengthenτοὺςἀδελφούςσου.

33

ὁδὲεἶπεναὐτῷ·κύριε,μετὰσοῦἕτοιμόςreadyεἰμικαὶεἰςφυλακὴνprisonκαὶεἰςθάνατονdeathπορεύεσθαι.to go.

34

ὁδὲεἶπεν·λέγωσοι,Πέτρε,Peter,οὐφωνήσειwill crowσήμερονtodayἀλέκτωρ[the] rooster,ἕωςuntilτρίςthree timesμεἀπαρνήσῃyou may denyεἰδέναι

35

Καὶεἶπεναὐτοῖς·ὅτεWhenἀπέστειλαI sentὑμᾶςἄτερwithoutβαλλαντίουpurseκαὶπήραςbagκαὶὑποδημάτων,sandals,μήτινοςὑστερήσατε;did you lack?οἱδὲεἶπαν·οὐθενός.

36

εἶπενδὲαὐτοῖς·ἀλλὰνῦνnowὁἔχωνβαλλάντιονa purse,ἀράτω,he should take [it];ὁμοίωςlikewiseκαὶπήραν·a bag;καὶὁμὴἔχωνπωλησάτωhe should sellτὸἱμάτιονcloakαὐτοῦκαὶἀγορασάτωhe should buyμάχαιραν.a sword.

37

λέγωγὰρὑμῖνὅτιτοῦτοτὸγεγραμμένονδεῖit behoovesτελεσθῆναιto be accomplishedἐνἐμοί,τὸκαὶμετὰἀνόμων[the] lawlessἐλογίσθη.He was reckoned.’καὶγὰρτὸπερὶἐμοῦMeτέλοςan endἔχει.

38

οἱδὲεἶπαν·κύριε,ἰδοὺμάχαιραιswordsὧδεhere [are]δύο.two.ὁδὲεἶπεναὐτοῖς·ἱκανόνEnoughἐστιν.

39

ΚαὶἐξελθὼνἐπορεύθηHe wentκατὰτὸἔθοςcustomεἰςτὸὄροςMountτῶνἐλαιῶν.of Olives;ἠκολούθησανfollowedδὲαὐτῷκαὶοἱμαθηταί

40

γενόμενοςδὲἐπὶτοῦτόπουplace,εἶπεναὐτοῖς·προσεύχεσθεdo prayμὴεἰσελθεῖνεἰςπειρασμόν.temptation.

41

καὶαὐτὸςἀπεσπάσθηwithdrewἀπ᾽αὐτῶνὡσεὶaboutλίθουa stone’sβολήν,throw,καὶθεὶςhaving fallen onτὰγόναταknees,προσηύχετοHe was praying,

42

λέγων·πάτερ,εἰβούλειYou are willing,παρένεγκεdo take awayτοῦτοτὸποτήριονcupἀπ᾽ἐμοῦ·Me.πλὴνYetμὴτὸθέλημάwillμουἀλλὰτὸσὸνof Youγινέσθω .

43

ὤφθηAppearedδὲαὐτῷἄγγελοςan angelἀπ᾽οὐρανοῦἐνισχύωνstrengtheningαὐτόν.

44

καὶγενόμενοςἐνἀγωνίᾳagony,ἐκτενέστερονmore earnestlyπροσηύχετο.He was praying.καὶἐγένετοὁἱδρὼςsweatαὐτοῦὡσεὶlikeθρόμβοιgreat dropsαἵματοςof blood,καταβαίνοντεςfalling downἐπὶτὴνγῆν.

45

καὶἀναστὰςhaving risen upἀπὸτῆςπροσευχῆς,prayer,ἐλθὼνπρὸςτοὺςμαθητὰςεὗρενHe foundκοιμωμένουςsleepingαὐτοὺςἀπὸτῆςλύπηςgrief,

46

καὶεἶπεναὐτοῖς·τίκαθεύδετε;are you sleeping?ἀναστάντεςHaving risen upπροσεύχεσθεdo pray,ἵναμὴεἰσέλθητεεἰςπειρασμόν.temptation.

47

ἜτιWhile stillαὐτοῦλαλοῦντοςἰδοὺὄχλος,a crowd,καὶὁλεγόμενοςἸούδαςJudas,εἷςτῶνδώδεκαTwelve,προήρχετοwas going beforeαὐτοὺςκαὶἤγγισενhe drew nearτῷἸησοῦφιλῆσαιto kissαὐτόν.

48

Ἰησοῦςδὲεἶπεναὐτῷ·Ἰούδα,Judas,φιλήματιwith a kissτὸνυἱὸντοῦἀνθρώπουπαραδίδως;are you betraying?

49

ἰδόντεςδὲοἱπερὶαὐτὸντὸἐσόμενονεἶπανκύριε,εἰπατάξομενwill we strikeἐνμαχαίρῃ;sword?

50

καὶἐπάταξενstruckεἷςτιςἐξαὐτῶντοῦἀρχιερέωςhigh priestτὸνδοῦλονservant,καὶἀφεῖλενcut offτὸοὖςear,αὐτοῦτὸδεξιόν.right.

51

ἀποκριθεὶςδὲὁἸησοῦςεἶπεν·ἐᾶτεdo allowἕως[only] as far asτούτου.καὶἁψάμενοςhaving touchedτοῦὠτίουear,ἰάσατοHe healedαὐτόν.

52

εἶπενδὲἸησοῦςπρὸςτοὺςπαραγενομένουςhaving come outἐπ᾽αὐτὸνἀρχιερεῖςchief priests,καὶστρατηγοὺςcaptainsτοῦἱεροῦtemple,καὶπρεσβυτέρους·elders,ὡςἐπὶλῃστὴνa robberἐξήλθατεμετὰμαχαιρῶνswordsκαὶξύλων;clubs?

53

καθ᾽ἡμέρανὄντοςμουμεθ᾽ὑμῶνἐντῷἱερῷtemple,οὐκἐξετείνατεdid you stretch outτὰςχεῖραςhandsἐπ᾽ἐμέ.ἀλλ᾽αὕτηἐστὶνὑμῶνἡὥραhour,καὶἡἐξουσίαpowerτοῦσκότους.darkness.

54

ΣυλλαβόντεςHaving seizedδὲαὐτὸνἤγαγονthey led [Him] away,καὶεἰσήγαγονled [Him]εἰςτὴνοἰκίανhomeτοῦἀρχιερέως.high priest.ὁδὲΠέτροςPeterἠκολούθειwas followingμακρόθεν.afar off.

55

περιαψάντωνThey having kindled aroundδὲπῦρa fireἐνμέσῳ[the] midstτῆςαὐλῆςcourtyard,καὶσυγκαθισάντωνwhen having sat down together,ἐκάθητοwas sittingὁΠέτροςPeterμέσοςmidstαὐτῶν.

56

ἰδοῦσαδὲαὐτὸνπαιδίσκηa servant girlτιςκαθήμενονsittingπρὸςτὸφῶςlight,καὶἀτενίσασαhaving looked intentlyαὐτῷεἶπεν·καὶοὗτοςσὺνwithαὐτῷἦν.

57

ὁδὲἠρνήσατοhe denied [it],λέγων·οὐκοἶδααὐτόν,γύναι.

58

Καὶμετὰβραχὺa little,ἕτεροςanotherἰδὼναὐτὸνἔφη·was saying,καὶσὺἐξαὐτῶνεἶ.ὁδὲΠέτροςPeterἔφη ·was saying,ἄνθρωπε,οὐκεἰμί.

59

καὶδιαστάσηςwhen was elapsingὡσεὶaboutὥραςhourμιᾶςἄλλοςotherτιςδιϊσχυρίζετοwas strongly affirming [it],λέγων·ἐπ᾽ἀληθείαςa truth,καὶοὗτοςμετ᾽αὐτοῦἦν·καὶγὰρΓαλιλαῖόςa Galileanἐστιν.

60

εἶπενδὲὁΠέτρος·Peter,ἄνθρωπε,οὐκοἶδαὃλέγεις.καὶπαραχρῆμαimmediatelyἔτιwhileλαλοῦντοςαὐτοῦἐφώνησενcrowedἀλέκτωρ.rooster.

61

καὶστραφεὶςhaving turned,ὁκύριοςἐνέβλεψενlooked atτῷΠέτρῳ,Peter,καὶὑπεμνήσθηrememberedὁΠέτροςPeterτοῦῥήματοςdeclarationτοῦκυρίουὡςεἶπεναὐτῷὅτιπρὶνBeforeἀλέκτορα[the] roosterφωνῆσαιcrowingσήμερονtoday,ἀπαρνήσῃyou will denyμετρίς.three times.

62

καὶἐξελθὼνἔξωoutside,ἔκλαυσενhe weptπικρῶς.bitterly.

63

Καὶοἱἄνδρεςοἱσυνέχοντεςare holdingαὐτὸνἐνέπαιζονwere mockingαὐτῷδέροντες.beating [Him].

64

καὶπερικαλύψαντεςhaving blindfoldedαὐτὸνἐπηρώτωνthey were questioning [Him],λέγοντες·προφήτευσον,do prophesy,τίςἐστινὁπαίσαςhaving struckσε;

65

καὶἕτεραother thingsπολλὰβλασφημοῦντεςblaspheming,ἔλεγονεἰςαὐτόν.

66

Καὶὡςἐγένετοἡμέρα,συνήχθηwere gathered togetherτὸπρεσβυτέριονelderhoodτοῦλαοῦ,people,ἀρχιερεῖςchief priestsτεκαὶγραμματεῖς,scribes,καὶἀπήγαγονthey led awayαὐτὸνεἰςτὸσυνέδριονcouncilαὐτῶν

67

λέγοντες·εἰσὺεἶὁχριστός,εἰπὸνἡμῖν.εἶπενδὲαὐτοῖς·ἐὰνὑμῖνεἴπω,οὐμὴπιστεύσητε.

68

ἐὰνδὲἐρωτήσω,I shall ask [you],οὐμὴἀποκριθῆτε

69

ἀπὸτοῦνῦνnow onδὲἔσταιὁυἱὸςτοῦἀνθρώπουκαθήμενοςsittingἐκδεξιῶν[the] right handτῆςδυνάμεωςpowerτοῦθεοῦ.

70

εἶπανδὲπάντες·σὺοὖνεἶὁυἱὸςτοῦθεοῦ;ὁδὲπρὸςαὐτοὺςἔφη·He was saying,ὑμεῖςλέγετεὅτιἐγώεἰμι.

71

οἱδὲεἶπαν·τίἔτιany moreἔχομενμαρτυρίαςof witnessχρείανneed?αὐτοὶγὰρἠκούσαμενἀπὸτοῦστόματοςmouthαὐτοῦ.