1

ΣυγκαλεσάμενοςHaving called togetherδὲτοὺςδώδεκαTwelve,ἔδωκεναὐτοῖςδύναμινpowerκαὶἐξουσίανauthorityἐπὶπάντατὰδαιμόνιαdemons,καὶνόσουςdiseasesθεραπεύεινto heal,

2

καὶἀπέστειλενHe sentαὐτοὺςκηρύσσεινto proclaimτὴνβασιλείανkingdomτοῦθεοῦκαὶἰᾶσθαιto healτοὺςἀσθενεῖς .sick,

3

καὶεἶπενπρὸςαὐτούς·μηδὲνNothingαἴρετεdo takeεἰςτὴνὁδόν·journey;μήτεneitherῥάβδονstaff,μήτεnorπήρανbag,μήτεnorἄρτονbread,μήτεnorἀργύριονmoney,μήτεnorἀνὰapieceδύοtwoχιτῶναςtunicsἔχειν.

4

καὶεἰςἣνἂνmaybeοἰκίανhouseεἰσέλθητε,ἐκεῖthereμένετεdo remain,καὶἐκεῖθενfrom thereἐξέρχεσθε.

5

καὶὅσοιas many asἂνmaybeμὴδέχωνταιshall receiveὑμᾶς,ἐξερχόμενοιἀπὸτῆςπόλεωςcityἐκείνηςτὸνκονιορτὸνdustἀπὸτῶνποδῶνfeetὑμῶνἀποτινάσσετεdo shake off,εἰςμαρτύριονa testimonyἐπ᾽αὐτούς.

6

ἐξερχόμενοιδὲδιήρχοντοthey were passingκατὰτὰςκώμαςvillages,εὐαγγελιζόμενοιproclaiming the gospelκαὶθεραπεύοντεςhealingπανταχοῦ.everywhere.

7

ἬκουσενδὲἩρῴδηςHerodὁτετραάρχηςTetrarchτὰγινόμεναπάντακαὶδιηπόρειwas perplexed,διὰτὸλέγεσθαιὑπότινωνὅτιἸωάννηςJohnἠγέρθηhas been raisedἐκνεκρῶν,[the] dead,

8

ὑπότινωνδὲὅτιἨλίαςElijahἐφάνη,had appeared,ἄλλωνby othersδὲὅτιπροφήτηςa prophetτιςτῶνἀρχαίωνancientsἀνέστη.had arisen.

9

ΕἶπενδὲἩρῴδης·Herod,ἸωάννηνJohnἐγὼἀπεκεφάλισα·beheaded;τίςδέἐστινοὗτοςπερὶοὗἀκούωτοιαῦτα;such things?καὶἐζήτειhe was seekingἰδεῖναὐτόν.

10

Καὶὑποστρέψαντεςhaving returned,οἱἀπόστολοιapostlesδιηγήσαντοrelatedαὐτῷὅσαas much asἐποίησαν.καὶπαραλαβὼνhaving takenαὐτοὺςὑπεχώρησενHe withdrewκατ᾽ἰδίανin privateεἰςπόλινa townκαλουμένηνbeing calledΒηθσαϊδά.Bethsaida.

11

οἱδὲὄχλοιcrowdsγνόντεςἠκολούθησανfollowedαὐτῷ.καὶἀποδεξάμενοςhaving receivedαὐτοὺςἐλάλειαὐτοῖςπερὶτῆςβασιλείαςkingdomτοῦθεοῦ,καὶτοὺςχρείανneedἔχονταςθεραπείαςof healing,ἰᾶτο.He was healing.

12

Ἡδὲἡμέραἤρξατοbeganκλίνειν.to decline;προσελθόντεςhaving comeδὲοἱδώδεκαTwelveεἶπαναὐτῷ·ἀπόλυσονdo dismissτὸνὄχλονcrowd,ἵναπορευθέντεςhaving travelledεἰςτὰςκύκλῳsurroundingκώμαςvillagesκαὶἀγροὺςcountrysideκαταλύσωσινthey may lodge,καὶεὕρωσινmay findἐπισιτισμόν·provisions;ὅτιὧδεhereἐνἐρήμῳa desolateτόπῳplaceἐσμέν.

13

Εἶπενδὲπρὸςαὐτούς·δότεαὐτοῖςὑμεῖςφαγεῖνto eatοἱδὲεἶπαν·οὐκεἰσὶνἡμῖνπλεῖονmoreἢἄρτοιloavesπέντεfive,καὶἰχθύεςfishδύο,two,εἰμήτιnot anyπορευθέντεςhaving gone,ἡμεῖςἀγοράσωμενshall buyεἰςπάντατὸνλαὸνpeopleτοῦτονβρώματα.food.

14

ἦσανγὰρὡσεὶaboutἄνδρεςπεντακισχίλιοι.five thousand.Εἶπενδὲπρὸςτοὺςμαθητὰςαὐτοῦ·κατακλίνατεdo make sit downαὐτοὺςκλισίαςgroupsὡσεὶof aboutἀνὰinπεντήκοντα.fifty.

15

καὶἐποίησανοὕτωςκαὶκατέκλινανhe satἅπαντας.all.

16

λαβὼνδὲτοὺςπέντεfiveἄρτουςloavesκαὶτοὺςδύοtwoἰχθύας,fish,ἀναβλέψαςhaving looked upεἰςτὸνοὐρανὸνεὐλόγησενHe blessedαὐτοὺςκαὶκατέκλασενbroke [them],καὶἐδίδουτοῖςμαθηταῖςπαραθεῖναιto setτῷὄχλῳ.crowd.

17

καὶἔφαγονthey ateκαὶἐχορτάσθησανwere satisfiedπάντες,καὶἤρθηwas taken upτὸπερισσεῦσανhaving been a surplusαὐτοῖςκλασμάτωνof fragments,κόφινοιhand-basketsδώδεκα.twelve.

18

Καὶἐγένετοἐντῷεἶναιαὐτὸνπροσευχόμενονis prayingκατὰμόναςsolitary,συνῆσανwere withαὐτῷοἱμαθηταί,καὶἐπηρώτησενHe questionedαὐτοὺςλέγων·τίναμελέγουσινοἱὄχλοιcrowdsεἶναι;

19

οἱδὲἀποκριθέντεςεἶπαν·ἸωάννηνJohnτὸνβαπτιστήν,Baptist;ἄλλοιothersδὲἨλίαν,Elijah;ἄλλοιothersδὲὅτιπροφήτηςa prophet,τιςτῶνἀρχαίωνancients,ἀνέστη.has arisen.

20

εἶπενδὲαὐτοῖς·ὑμεῖςδὲτίναμελέγετεεἶναι;ΠέτροςPeterδὲἀποκριθεὶςεἶπεν·τὸνχριστὸντοῦθεοῦ.

21

ὁδὲἐπιτιμήσαςhaving strictly warnedαὐτοῖςπαρήγγειλενHe instructed [them]μηδενὶto no oneλέγειντοῦτο

22

εἰπὼνὅτιδεῖIt is necessary forτὸνυἱὸντοῦἀνθρώπουπολλὰπαθεῖνto suffer,καὶἀποδοκιμασθῆναιto be rejectedἀπὸτῶνπρεσβυτέρωνeldersκαὶἀρχιερέωνchief priestsκαὶγραμματέωνscribes,καὶἀποκτανθῆναιto be killed,καὶτῇτρίτῃthirdἡμέρᾳἐγερθῆναι .to be raised.

23

Ἔλεγενδὲπρὸςπάντας·εἴτιςθέλειὀπίσωafterμουἔρχεσθαι ,ἀρνησάσθωhe should denyἑαυτὸνκαὶἀράτωhe should take upτὸνσταυρὸνcrossαὐτοῦκαθ᾽ἡμέρανκαὶἀκολουθείτωhe should followμοι.

24

ὃςγὰρἂνmaybeθέλῃτὴνψυχὴνlifeαὐτοῦσῶσαι,to save,ἀπολέσειwill loseαὐτήν·ὃςδ᾽ἂνmaybeἀπολέσῃmay loseτὴνψυχὴνlifeαὐτοῦἕνεκενon account ofἐμοῦ,me,οὗτοςσώσειwill saveαὐτήν.

25

τίγὰρὠφελεῖταιis profitedἄνθρωποςκερδήσαςhaving gainedτὸνκόσμονworldὅλονwhole,ἑαυτὸνδὲἀπολέσαςhaving destroyed,ἢζημιωθείς;having suffered the loss of?

26

ὃςγὰρἂνmaybeἐπαισχυνθῇmay have been ashamed ofμεκαὶτοὺςἐμοὺςMyλόγους,τοῦτονὁυἱὸςτοῦἀνθρώπουἐπαισχυνθήσεταιwill be ashamed ofὅτανwhenἔλθῃἐντῇδόξῃgloryαὐτοῦκαὶτοῦπατρὸςκαὶτῶνἁγίωνἀγγέλων.angels.

27

λέγωδὲὑμῖνἀληθῶςtruthfully,εἰσίντινεςτῶναὐτοῦthereἑστηκότωνalready standing,οἳοὐμὴγεύσωνταιmay tasteθανάτουof deathἕωςuntilἂνmaybeἴδωσιντὴνβασιλείανkingdomτοῦθεοῦ.

28

Ἐγένετοδὲμετὰτοὺςλόγουςτούτουςὡσεὶaboutἡμέραιὀκτώ,eight,καὶπαραλαβὼνhaving takenΠέτρονPeterκαὶἸωάννηνJohnκαὶἸάκωβονJames,ἀνέβηHe went upεἰςτὸὄροςmountainπροσεύξασθαι.to pray.

29

καὶἐγένετοἐντῷπροσεύχεσθαιprayingαὐτὸντὸεἶδοςappearanceτοῦπροσώπουfaceαὐτοῦἕτερον,[was] altered,καὶὁἱματισμὸςclothingαὐτοῦλευκὸςwhiteἐξαστράπτων.became dazzling.

30

καὶἰδοὺἄνδρεςδύοtwoσυνελάλουνwere talkingαὐτῷοἵτινεςwhoἦσανΜωϋσῆςMosesκαὶἨλίας·Elijah.

31

οἳὀφθέντεςhaving appearedἐνδόξῃgloryἔλεγοντὴνἔξοδονgoing outαὐτοῦἣνἤμελλενHe was aboutπληροῦνto accomplishἐνἸερουσαλήμ.Jerusalem.

32

ὁδὲΠέτροςPeterκαὶοἱσὺνwithαὐτῷἦσανβεβαρημένοιweariedὕπνῳ.with sleep;διαγρηγορήσαντεςhaving awoken fullyδὲεἶδοντὴνδόξανgloryαὐτοῦκαὶτοὺςδύοtwoἄνδραςτοὺςσυνεστῶταςalready standing withαὐτῷ.

33

Καὶἐγένετοἐντῷδιαχωρίζεσθαιdepartingαὐτοὺςἀπ᾽αὐτοῦεἶπενὁΠέτροςPeterπρὸςτὸνἸησοῦν·ἐπιστάτα,Master,καλόνgoodἐστινἡμᾶςὧδεhereεἶναι,καὶποιήσωμενσκηνὰςtabernaclesτρεῖς,three:μίανσοὶκαὶμίανΜωϋσεῖfor Moses,καὶμίανἨλίᾳ·for Elijah,μὴεἰδὼςὃλέγει.

34

ταῦταδὲαὐτοῦλέγοντοςἐγένετονεφέληa cloudκαὶἐπεσκίαζενwas overshadowingαὐτούς.ἐφοβήθησανthey fearedδὲἐντῷεἰσελθεῖναὐτοὺςεἰςτὴννεφέλην.cloud.

35

καὶφωνὴa voiceἐγένετοἐκτῆςνεφέληςcloud,λέγουσα·οὗτόςἐστινὁυἱόςμουὁἐκλελεγμένος ,chosen;αὐτοῦἀκούετε.

36

Καὶἐντῷγενέσθαιτὴνφωνὴνvoice,εὑρέθηwas foundἸησοῦςμόνος.alone.καὶαὐτοὶἐσίγησανwere silent,καὶοὐδενὶἀπήγγειλανthey toldἐνἐκείναιςταῖςἡμέραιςοὐδὲνὧνἑώρακαν.they have seen.

37

Ἐγένετοδὲτῇἑξῆςnextἡμέρᾳκατελθόντωνwhen were descendingαὐτῶνἀπὸτοῦὄρουςmountain,συνήντησενmetαὐτῷὄχλοςa crowdπολύς.

38

καὶἰδοὺἀνὴρἀπὸτοῦὄχλουcrowdἐβόησενcried,λέγων·διδάσκαλε,Teacher,δέομαίI imploreσουἐπιβλέψαιto lookἐπὶτὸνυἱόνμουὅτιμονογενήςan only childμοίἐστιν

39

καὶἰδοὺπνεῦμαλαμβάνειαὐτὸνκαὶἐξαίφνηςsuddenlyκράζειhe cries out,καὶσπαράσσειit throws into convulsionsαὐτὸνμετὰἀφροῦfoaming,καὶμόγιςwith difficultyἀποχωρεῖit departsἀπ᾽αὐτοῦσυντρῖβονbruisingαὐτόν.

40

καὶἐδεήθηνI beggedτῶνμαθητῶνσουἵναἐκβάλωσινthey may cast outαὐτό,καὶοὐκἠδυνήθησαν.

41

ἈποκριθεὶςδὲὁἸησοῦςεἶπεν,ὦOγενεὰgenerationἄπιστοςunbelievingκαὶδιεστραμμένη,perverted,ἕωςuntilπότεwhenἔσομαιπρὸςὑμᾶςκαὶἀνέξομαιwill bear withὑμῶν;προσάγαγεdo bringὧδεhereτὸνυἱόνσου

42

ἔτιWhileδὲπροσερχομένουwhen is coming nearαὐτοῦἔρρηξενthrew downαὐτὸντὸδαιμόνιονdemonκαὶσυνεσπάραξεν.threw [him] into convulsions.ἐπετίμησενRebukedδὲὁἸησοῦςτῷπνεύματιτῷἀκαθάρτῳunclean,καὶἰάσατοhealedτὸνπαῖδαboy,καὶἀπέδωκενgave backαὐτὸντῷπατρὶαὐτοῦ.

43

ἐξεπλήσσοντοWere astonishedδὲπάντεςἐπὶτῇμεγαλειότητιmajestyτοῦθεοῦ.πάντωνδὲθαυμαζόντωνwonderingἐπὶπᾶσινοἷςἐποίειεἶπενπρὸςτοὺςμαθητὰςαὐτοῦ·

44

θέσθεdo implant in yourselfὑμεῖςεἰςτὰὦταearsὑμῶντοὺςλόγουςτούτους·ὁγὰρυἱὸςτοῦἀνθρώπουμέλλειis aboutπαραδίδοσθαιto be betrayedεἰςχεῖρας[the] handsἀνθρώπων.

45

οἱδὲἠγνόουνthey were not understandingτὸῥῆμαdeclarationτοῦτο,καὶἦνπαρακεκαλυμμένονveiledἀπ᾽αὐτῶνἵναμὴαἴσθωνταιthey may understandαὐτό.καὶἐφοβοῦντοthey were afraidἐρωτῆσαιto askαὐτὸνπερὶτοῦῥήματοςdeclarationτούτου.

46

Εἰσῆλθενδὲδιαλογισμὸςan argumentἐναὐτοῖςτὸτίςἂνmaybeεἴημείζωναὐτῶν.

47

ὁδὲἸησοῦςεἰδὼςτὸνδιαλογισμὸνreasoningτῆςκαρδίαςheartαὐτῶν,ἐπιλαβόμενοςhaving taken hold ofπαιδίονa child,ἔστησενsetαὐτὸπαρ᾽byἑαυτῷ

48

καὶεἶπεναὐτοῖς·ὃςἐὰνδέξηταιshall receiveτοῦτοτὸπαιδίονchildἐπὶτῷὀνόματίμου,ἐμὲδέχεται·receives;καὶὃςἂνmaybeἐμὲδέξηται,shall receive,δέχεταιreceivesτὸνἀποστείλαντάhaving sentμε.ὁγὰρμικρότεροςleastἐνπᾶσινὑμῖνὑπάρχωνbeing,οὗτόςἐστινμέγας.

49

ἀποκριθεὶςδὲἸωάννηςJohnεἶπεν·ἐπιστάτα,Master,εἴδομέντιναἐντῷὀνόματίσουἐκβάλλονταcasting outδαιμόνιαdemons,καὶἐκωλύομενwe were forbiddingαὐτὸνὅτιοὐκἀκολουθεῖhe followsμεθ᾽ἡμῶν.

50

ΕἶπενδὲπρὸςαὐτὸνὁἸησοῦς·μὴκωλύετε·do forbid;ὃςγὰροὐκἔστινκαθ᾽ὑμῶνὑπὲρforὑμῶνἐστιν.

51

Ἐγένετοδὲἐντῷσυμπληροῦσθαιcompletingτὰςἡμέραςτῆςἀναλήμψεωςascensionαὐτοῦκαὶαὐτὸςτὸπρόσωπονfaceἐστήρισενsteadfastly setτοῦπορεύεσθαιto goεἰςἸερουσαλήμ.Jerusalem.

52

καὶἀπέστειλενHe sentἀγγέλουςmessengersπρὸbeforeπροσώπου[the] faceαὐτοῦ.καὶπορευθέντεςhaving gone,εἰσῆλθονεἰςκώμηνa villageΣαμαριτῶνof the Samaritans,ὡςἑτοιμάσαιto make readyαὐτῷ.

53

καὶοὐκἐδέξαντοthey did receiveαὐτὸνὅτιτὸπρόσωπονfaceαὐτοῦἦνπορευόμενονgoingεἰςἸερουσαλήμ.Jerusalem.

54

ἰδόντεςδὲοἱμαθηταὶἸάκωβοςJamesκαὶἸωάννηςJohnεἶπαν·κύριε,θέλειςεἴπωμενπῦρfireκαταβῆναιto come downἀπὸτοῦοὐρανοῦκαὶἀναλῶσαιto consumeαὐτούς

55

στραφεὶςHaving turnedδὲἐπετίμησενHe rebukedαὐτοῖς

56

καὶἐπορεύθησανthey wentεἰςἑτέρανanotherκώμην.village.

57

Καὶπορευομένωνwhen are goingαὐτῶνἐντῇὁδῷroad,εἶπέντιςπρὸςαὐτόν·ἀκολουθήσωI will followσοιὅπουwhereverἐὰνἀπέρχῃYou shall go.

58

καὶεἶπεναὐτῷὁἸησοῦς·αἱἀλώπεκεςfoxesφωλεοὺςholesἔχουσιν,καὶτὰπετεινὰbirdsτοῦοὐρανοῦκατασκηνώσεις·nests;ὁδὲυἱὸςτοῦἀνθρώπουοὐκἔχειποῦwhereτὴνκεφαλὴνheadκλίνῃ.He may lay.

59

Εἶπενδὲπρὸςἕτερον·another,ἀκολούθειdo followμοι.ὁδὲεἶπεν·κύριε,ἐπίτρεψόνdo allowμοιἀπελθόντιhaving gone away,πρῶτονfirst,θάψαιto buryτὸνπατέραμου.

60

Εἶπενδὲαὐτῷἄφεςdo leaveτοὺςνεκροὺςdeadθάψαιto buryτοὺςἑαυτῶννεκρούς.dead;σὺδὲἀπελθὼνhaving gone forth,διάγγελλεdo declareτὴνβασιλείανkingdomτοῦθεοῦ.

61

Εἶπενδὲκαὶἕτερος·another,ἀκολουθήσωI will followσοι,κύριε·πρῶτονfirstδὲἐπίτρεψόνdo allowμοιἀποτάξασθαιto bid farewellτοῖςεἰςτὸνοἶκόνhomeμου.

62

εἶπενδὲπρὸςαὐτὸνὁἸησοῦςοὐδεὶςἐπιβαλὼνhaving laidτὴνχεῖραhandἐπ᾽ἄροτρον[the] plow,καὶβλέπωνlookingεἰςτὰὀπίσωbehind,εὔθετόςfitἐστιντῇβασιλείᾳkingdomτοῦθεοῦ.