1

Ἐνἐκείναιςταῖςἡμέραιςπάλινagainπολλοῦὄχλου[the] crowdὄντοςκαὶμὴἐχόντωντίφάγωσιν,they may eat,προσκαλεσάμενοςhaving called to [Him]τοὺςμαθητὰςλέγειαὐτοῖς·

2

σπλαγχνίζομαιI am moved with compassionἐπὶτὸνὄχλονcrowd,ὅτιἤδηalreadyἡμέραιτρεῖςthreeπροσμένουσίνthey continueμοικαὶοὐκἔχουσιντίφάγωσιν.they may eat.

3

καὶἐὰνἀπολύσωI shall send awayαὐτοὺςνήστειςhungryεἰςοἶκον[the] homesαὐτῶν,ἐκλυθήσονταιthey will faintἐντῇὁδῷ·way.καίτινεςαὐτῶνἀπὸμακρόθενafarἥκασιν .have come.

4

ΚαὶἀπεκρίθησαναὐτῷοἱμαθηταὶαὐτοῦὅτιπόθενFrom whereτούτουςδυνήσεταίτιςὧδεhereχορτάσαιto satisfyἄρτωνwith breadἐπ᾽ἐρημίας;this desolate place?

5

καὶἠρώταHe was askingαὐτούς·πόσουςHow manyἔχετεἄρτους;loaves?οἱδὲεἶπαν·ἑπτά.Seven.

6

καὶπαραγγέλλειHe directsτῷὄχλῳcrowdἀναπεσεῖνto reclineἐπὶτῆςγῆς,καὶλαβὼντοὺςἑπτὰsevenἄρτους,loaves,εὐχαριστήσαςhaving given thanks,ἔκλασενHe broke [them]καὶἐδίδουτοῖςμαθηταῖςαὐτοῦἵναπαρατιθῶσιν ·they may set before [them].καὶπαρέθηκανthey set [it] τῷὄχλῳ.crowd.

7

καὶεἶχονἰχθύδιαsmall fishὀλίγα·a few.καὶεὐλογήσαςhaving blessedαὐτὰεἶπενκαὶταῦταπαρατιθέναιto be set before [them].

8

καὶἔφαγονthey ateκαὶἐχορτάσθησαν,were satisfied.καὶἦρανthey took upπερισσεύματαover and aboveκλασμάτωνof fragmentsἑπτὰsevenσπυρίδας.baskets.

9

ἦσανδὲὡςτετρακισχίλιοι·four thousand.καὶἀπέλυσενHe sent awayαὐτούς.

10

Καὶεὐθὺςimmediatelyἐμβὰςhaving climbedεἰςτὸπλοῖονboatμετὰτῶνμαθητῶναὐτοῦἦλθενεἰςτὰμέρηdistrictΔαλμανουθά.of Dalmanutha.

11

καὶἐξῆλθονοἱΦαρισαῖοιPhariseesκαὶἤρξαντοbeganσυζητεῖνto disputeαὐτῷζητοῦντεςseekingπαρ᾽fromαὐτοῦσημεῖονa signἀπὸτοῦοὐρανοῦ,πειράζοντεςtestingαὐτόν.

12

Καὶἀναστενάξαςhaving sighed deeplyτῷπνεύματιαὐτοῦλέγει·τίἡγενεὰgenerationαὕτηζητεῖseeksσημεῖον;a sign?ἀμὴνAmenλέγωὑμῖν,εἰδοθήσεταιτῇγενεᾷgenerationταύτῃσημεῖον.a sign.

13

καὶἀφεὶςhaving leftαὐτοὺςπάλινagainἐμβὰςhaving climbed,ἀπῆλθενHe went awayεἰςτὸπέραν.other side.

14

καὶἐπελάθοντοthey forgotλαβεῖνἄρτουςloaves,καὶεἰμὴἕναἄρτονloafοὐκεἶχονμεθ᾽ἑαυτῶνἐντῷπλοίῳ.boat.

15

καὶδιεστέλλετοHe was instructingαὐτοῖςλέγων·ὁρᾶτε,do watch out;βλέπετεdo take heedἀπὸτῆςζύμηςleavenτῶνΦαρισαίωνPharisees,καὶτῆςζύμηςleavenἩρῴδου.of Herod.

16

καὶδιελογίζοντοthey were reasoningπρὸςἀλλήλουςone anotherὅτιἄρτουςloavesοὐκἔχουσιν .

17

καὶγνοὺςλέγειαὐτοῖς·τίδιαλογίζεσθεreason youὅτιἄρτουςloavesοὐκἔχετε;οὔπωNot yetνοεῖτεdo you perceiveοὐδὲnorσυνίετε;understand?πεπωρωμένηνHardenedἔχετετὴνκαρδίανheartὑμῶν;

18

ὀφθαλμοὺςEyesἔχοντεςοὐβλέπετε,do you see?καὶὦταearsἔχοντεςοὐκἀκούετε;καὶοὐμνημονεύετε;do you remember?

19

ὅτεWhenτοὺςπέντεfiveἄρτουςloavesἔκλασαI brokeεἰςτοὺςπεντακισχιλίουςfive thousand,πόσουςhow manyκοφίνουςhand-basketsκλασμάτωνof fragmentsπλήρειςfullἤρατε;took you up?λέγουσιναὐτῷ·δώδεκα.Twelve.

20

ὅτεWhenτοὺςἑπτὰsevenεἰςτοὺςτετρακισχιλίουςfour thousand,πόσωνof how manyσπυρίδωνbasketsπληρώματα[the] fillingsκλασμάτωνof fragmentsἤρατε;took you up?καὶλέγουσιναὐτῷ ·ἑπτά.Seven.

21

καὶἔλεγεναὐτοῖς·οὔπωNot yetσυνίετε;do you understand?

22

ΚαὶἔρχονταιεἰςΒηθσαϊδάν,Bethsaida.καὶφέρουσινthey bringαὐτῷτυφλὸνa blind [man],καὶπαρακαλοῦσινimploreαὐτὸνἵνααὐτοῦἅψηται.He may touch.

23

καὶἐπιλαβόμενοςhaving taken hold ofτῆςχειρὸςhandτοῦτυφλοῦblind [man],ἐξήνεγκενhe broughtαὐτὸνἔξωoutτῆςκώμης,village,καὶπτύσαςhaving spitεἰςτὰὄμματαeyesαὐτοῦ,ἐπιθεὶςhaving laidτὰςχεῖραςhandsαὐτῷἐπηρώταHe was askingαὐτόν·εἴτιβλέπεις ;you see.

24

καὶἀναβλέψαςhaving looked upἔλεγεν·βλέπωI seeτοὺςἀνθρώπουςὅτιὡςδένδραtreesὁρῶI see [them]περιπατοῦντας.walking.

25

εἶταThenπάλινagainἐπέθηκενHe putτὰςχεῖραςhandsἐπὶτοὺςὀφθαλμοὺςeyesαὐτοῦ,καὶδιέβλεψενhe saw clearlyκαὶἀπεκατέστηhe restored,καὶἐνέβλεπενhe was seeingτηλαυγῶςclearlyἅπαντα .everything.

26

καὶἀπέστειλενHe sentαὐτὸνεἰςοἶκονhomeαὐτοῦλέγων·μηδὲNotεἰςτὴνκώμηνvillageεἰσέλθῃς

27

ΚαὶἐξῆλθενὁἸησοῦςκαὶοἱμαθηταὶαὐτοῦεἰςτὰςκώμαςvillagesΚαισαρείαςof CaesareaτῆςΦιλίππου.Philippi.καὶἐντῇὁδῷway,ἐπηρώταHe was questioningτοὺςμαθητὰςαὐτοῦλέγωναὐτοῖς·τίναμελέγουσινοἱἄνθρωποιεἶναι;

28

οἱδὲεἶπαναὐτῷλέγοντες ·ὅτιἸωάννηνJohnτὸνβαπτιστήν,Baptist;καὶἄλλοι·others,Ἠλίαν,Elijah;ἄλλοιothersδὲὅτιεἷςτῶνπροφητῶν.prophets.

29

καὶαὐτὸςἐπηρώταwas questioningαὐτούς ·ὑμεῖςδὲτίναμελέγετεεἶναι;ἀποκριθεὶςὁΠέτροςPeterλέγειαὐτῷ·σὺεἶὁχριστός.

30

καὶἐπετίμησενHe warnedαὐτοῖςἵναμηδενὶno oneλέγωσινπερὶαὐτοῦ.

31

καὶἤρξατοHe beganδιδάσκεινto teachαὐτοὺςὅτιδεῖit is necessary forτὸνυἱὸντοῦἀνθρώπουπολλὰπαθεῖνto suffer,καὶἀποδοκιμασθῆναιto be rejectedὑπὸτῶνπρεσβυτέρωνeldersκαὶτῶνἀρχιερέωνchief priestsκαὶτῶνγραμματέωνscribes,καὶἀποκτανθῆναιto be killed,καὶμετὰτρεῖςthreeἡμέραςἀναστῆναι·to rise [again].

32

καὶπαρρησίᾳopenlyτὸνλόγονἐλάλει.Καὶπροσλαβόμενοςhaving takenὁΠέτροςPeterαὐτὸνἤρξατοbeganἐπιτιμᾶνto rebukeαὐτῷ.

33

ὁδὲἐπιστραφεὶςhaving turnedκαὶἰδὼντοὺςμαθητὰςαὐτοῦἐπετίμησενHe rebukedΠέτρῳPeterκαὶλέγει ·ὕπαγεdo goὀπίσωbehindμου,σατανᾶ,Satan,ὅτιοὐφρονεῖςyou have in mindτὰτοῦθεοῦἀλλὰτὰτῶνἀνθρώπων.

34

καὶπροσκαλεσάμενοςhaving called to [Him]τὸνὄχλονcrowdσὺνwithτοῖςμαθηταῖςαὐτοῦεἶπεναὐτοῖς·εἴτιςθέλειὀπίσωafterμουἀκολουθεῖν ,to follow,ἀπαρνησάσθωhe should denyἑαυτὸνκαὶἀράτωhe should take upτὸνσταυρὸνcrossαὐτοῦκαὶἀκολουθείτωhe should followμοι.

35

ὃςγὰρἐὰνθέλῃτὴνψυχὴνlifeαὐτοῦσῶσαι,to save,ἀπολέσειwill loseαὐτήν·ὃςδ᾽ἂνmaybeἀπολέσειwill loseτὴνψυχὴνlifeαὐτοῦἕνεκενon account ofἐμοῦMeκαὶτοῦεὐαγγελίου,gospel,σώσειhe will saveαὐτήν.

36

τίγὰρὠφελεῖprofitsἄνθρωπονκερδῆσαιto gainτὸνκόσμονworldὅλονwholeκαὶζημιωθῆναιto loseτὴνψυχὴνsoulαὐτοῦ;

37

τίγὰρδοῖἄνθρωποςἀντάλλαγμα[as] an exchangeτῆςψυχῆςsoulαὐτοῦ;

38

ὃςγὰρἐὰνἐπαισχυνθῇshall be ashamed ofμεκαὶτοὺςἐμοὺςMyλόγουςἐντῇγενεᾷgenerationταύτῃτῇμοιχαλίδιadulterousκαὶἁμαρτωλῷ,sinful,καὶὁυἱὸςτοῦἀνθρώπουἐπαισχυνθήσεταιwill be ashamed ofαὐτὸνὅτανwhenἔλθῃἐντῇδόξῃgloryτοῦπατρὸςαὐτοῦμετὰτῶνἀγγέλωνangelsτῶνἁγίων.